Pabianicka młodzież z chęcią poznaje dawne dzieje naszego kraju – zarówno na szkolnych lekcjach historii, jak i we własnym zakresie.
Takim właśnie pasjonatem powstania warszawskiego jest 14-letni pabianiczanin Jan Mieszkalski. Kilka lat wcześniej, biorąc udział w akcji spotkań z powstańcami warszawskimi… zaczął regularnie rozmawiać o ich przeżyciach, zbierać informacje, materiały, fotografie, pamiątki… aż wreszcie postanowił podzielić się nimi również z uczniami Szkoły Podstawowej nr 15 w Pabianicach.
9 października w sali gimnastycznej pojawiła się imponująca wystawa przedstawiająca 63 dni walki o wolność miasta i kraju zatytułowana „Bohaterowie naszych czasów”. Pojawiły się na niej zarówno współczesne, jak i te wykonane wiele lat temu zdjęcia powstańców, biogramy uczestników walk, odznaki i medale, broń, nakrycia głowy z tamtych czasów, wyposażenie apteczek, latarki, a także… własnoręcznie pisane przez wojowników o wolność listy – przekazy dla współczesnej młodzieży. Bohaterowie sierpniowych walk, tacy jak sanitariuszka Halina Markowska (w trakcie powstania pod nazwiskiem Halina Zgorzelska) ps. „Biedronka”, łącznik i strzelec Leszek Żukowski ps. „Antek”, sanitariuszka Janina Ostrowska-Kin ps. „Janeczka”, Zofia Czekalska ps. „Sosenka”, Jakub Nowakowski ps. „Tomek”, Danuta Dworakowska ps. „Lena”, Zbigniew Daab ps. „Polek”, Halina Rogozińska ps. „Mała”, Zbigniew Rylski ps. „Brzoza”, Jerzy Czerski ps. „Szczupak”, Sławomir Zawadzki ps. „Lech”, Bogusław Kamola ps. „Hipek”, podkreślali w nich, jak ważne i uniwersalne również dziś są ideały, którymi kierowali się ponad 80 lat temu.
Jan Mieszkalski w trakcie prelekcji przygotowanej dla swoich rówieśników opowiedział o tym, jak wyglądały dzieje całej II wojny światowej – przypomniał o dniu jej wybuchu oraz zakończenia. Wyjaśniał rolę Polskiego Państwa Podziemnego, Związku Walki Zbrojnej, który z czasem przekształcony został w Armię Krajową. Było to jednak tylko „preludium” do części zasadniczej, czyli opowieści o powstaniu warszawskim.
Jak podkreślił, w trakcie przygotowań spotkał się z blisko 60 powstańcami, a w czwartkowe dopołudnie zaprezentował uczniom „Piętnastki” postacie kilku z nich.
Pierwszym powstańcem, którego zaprezentował był Bogusław Kamola ps. „Hipek” (w czasie powstania – 14-letni), członek Szarych Szeregów i uczestnik powstania warszawskiego, który wraz ze Sławomirem Zawadzkim ps. „Lech” (wówczas 16-letnim) uczestniczył w akcji Małego Sabotażu. Ówcześni nastolatkowie przeżyli przeprawę kanałami, walkę zbrojną oraz pobyt w obozie jenieckim. Młody prelegent opowiedział również m.in. o dziejach Marii Kowalskiej ps. „Myszka”, która podczas powstańczej walki transportowała… złoto.
Podkreślił, jak ogromną wartość miały i mają dla powstańców symbole narodowe oraz pamiątki z czasów walki. Opowiedział zatem m.in. o Zbigniewie Rylskim ps. „Brzoza”, który ratował polski sztandar, przepływając Wisłę wpław, narażając własne zdrowie i życie.
Nie mogło także zabraknąć postaci bardzo dobrze znanej z mediów Wandy Traczyk-Stawskiej ps. „Pączek”, która brała udział w powstaniu jako strzelec i łączniczka.
Bohaterstwo powstańców to również służba medyczna, a także, jak przedstawił to uczniom Janek Mieszkalski, w przypadku sanitariuszki Danuty Dworakowskiej… komponowanie muzyki.
Nie mogło zabraknąć też opowieści o bohaterstwie Jakuba Nowakowskiego ps. „Tomek”, zawsze uśmiechniętej, otwartej na spotkania z najmłodszymi łączniczki Zofii Czekalskiej ps. „Sosenka” czy będącej w regularnym kontakcie z młodym pabianiczaninem Janiny Ostrowskiej-Kin.
W czasie spotkania Jan Mieszkalski zaprezentował uczniom wygląd opaski sanitariuszek, pokazał pisane odręcznie w trakcie powstania wiersze oraz odczytał tłumaczony z języka niemieckiego list powstańczy z obozu Grossen-Rosen.
Spotkanie było nietypową lekcją historii, którą… uczniowie „Piętnastki” na pewno zapamiętają na długo!